&nbsp;Ілияс Есенберлин

Әйгілі “Көшпенділер”, “Алтын Орда” тарихи трилогияларының авторы Ілияс Есенберлин 1915 жылы 10 қаңтарда Ақмола облысында дүниеге келген, деп хабарлайды <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К</a>.

Бүгін – қазақтың көрнекті жазушысы Ілияс Есенберлиннің туған күні

© Қазақстанның Түркиядағы елшілігінің баспасөз қызметі

Түркия астанасы Анкарадағы Етимесгут муниципалитетінде қазақтың белгілі ағартушысы, түркітанушы-ғалым, көрнекті мемлекет қайраткері Ахмет Байтұрсынұлының 150 жылдығына орай ұлт ұстазының ескерткіші мен саябақ ашылды, деп хабарлайды <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К</a>.&nbsp;

Анкарада Ахмет Байтұрсынұлының ескерткіші ашылды 

Ілияс Жансүгіров, Сәбит Мұқанов және Сәкен Сейфуллин

Белгілі алаштанушы ғалым Сұлтан Хан Аққұлы <a href="https://www.youtube.com/watch?v=K8IgyB3p60g&t=641s" target="_self">"Наша история"</a> бағдарламасында жазушы Сәбит Мұқановқа қатысты тағы бір ащы шындықты айтты, деп хабарлайды <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К</a>.

Ілияс пен Сәкен атылғанда Сәбит Мұқанов Көктөбеге барып тойлады - алаштанушы

© ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің баспасөз қызметі&nbsp;

2023 жылы жас жазушылар мен ақындар Президенттің әдебиет сыйлығын алады. Әр номинация бойынша жеңімпаздарға 4 миллион теңге көлемінде ақшалай сыйлық беріледі, деп хабарлайды <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К</a>.

Биыл жас ақын-жазушыларға 4 млн-нан сыйақы беріледі 

Бүгінде ғаламтордың қарыштап дамыған заманында желіні шулатып, атын шығаруды көздегендер көп. Мәселен, кезінде рэп бағытында өнер көрсетіп, кейін блогерлікке бет бұрын Шыңғыс Әлкеев есімді жігіт қазақтың ұлы ғалымы, ағартушы Шоқан Уәлихановтың өз дәуірінде шоқынғанын айтып, оның христиан дініне жақын болғанын меңзеген, деп хабарлайды <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К.</a>&nbsp;

Шоқан Уәлиханов шоқынған, христиан — рэпер

facebook.com/Балтабек Нургалиев

Нұрсұлтан Назарбаевты және оның туыстарын жырлап, соңғы кездері Президент Қасым-Жомарт Тоқаевқа арнап отты өлең жазып жүрген Балтабек Нұрғалиев тапсырысқа өлең жазатынын айтты. Оның арнау өлеңдері қыруар қаржы тұрады екен, деп хабарлайды <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К.</a>

"Ақшаға өлең жазам".  Ақын Балтабек Нұрғалиевтің жырлары қанша тұрады? 

Темірбек Жүргенов

2023 жыл түркі әлемінде Темірбек Жүргенов жылы болып жарияланды, деп хабарлайды<a href="https://exk.kz/kk" target="_self"> Экспресс К.</a>

2023 жыл түркі әлемінде Темірбек Жүргенов жылы болып жарияланды

Мемлекеттік сыйлықты иегері, жазушы-драматург Дулат Исабеков бүгін 80-нің сеңгіріне шықты. Ол 1942 жылы 20 желтоқсанда Түркістан облысының Сайрам ауданында дүниеге келген, деп хабарлайды <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К</a>.

Көрнекті жазушы Дулат Исабеков 80-ге келді

Қазақ даласында 15 жасынан қару алып, жоңғар әскеріне қарсы шапқан батыр Қаракерей Қабанбай жайлы тың дерек шықты. Ғалымдар батырдың қайда жерленгенін анықтаған, деп хабарлайды <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К</a>.&nbsp;

Қабанбай батырдың қайда жерленгені белгілі болды

Ахмет Байтұрсынұлы

Ұлт ұстазы дәл осы күні Алматыдағы НКВД ғимаратының жертөлесінде атылды, деп жазады <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К</a>.

Бүгін Ахмет Байтұрсынұлының атылған күні

Мәдениет және спорт министрлігі ұйымдастырған "Айбоз" ұлттық байқауының соңы шуға ұласты. Бәйгеге қатысқандар сайыс талаптары дұрыс орындалмағанына ашулы, деп хабарлайды <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К.</a>

"Айбоз" ұлттық байқауынан шу шықты

Биыл қазақ халқының азаттығы жолында патша үкіметіне қарсы күрескен батыр, Кенесары хан жорықтағы сенімді серігі тұтқан Төлек Жәукенің туғанына 200 жыл. Еліне ес, дұшпанға сес болған әрі баһадүр, әрі данагөй тұлға туралы өскелең ұрпақ не біледі? <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К </a>тілшісі тарих беттерін парақтап көрді.&nbsp;&nbsp;

Осы жұрт ер Жәукені біле ме екен?

Адамзаттың материалдық емес мұралары қатарына қазақ ұлтының екі бірдей мәдени құндылығы қосылды, деп хабарлайды <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К</a>.&nbsp;

"Ортеке" биі мен Қожанасыр әзілдері ЮНЕСКО тізіміне енді

Қазақ халқының өткен кезеңіндегі тарихын парақтасаңыз сан түрлі дерекке куә боласыз. Сондай мәліметтің бірі венгр суретшісі Михаил Зичидің суреттерінде кездеседі. Оның 1836 жылы салған туындыларының бірі - "Қазақ қызы" картинасы. Онда қыздың темекі тартып тұрғаны бейнеленген. Бүгінде қыз-келіншектің шылымға әуестігі "заманға ілесу" деп дабыл қаққан қауым халықтың екі ғасыр бұрын да сол түтінге құмар болғанын қайдан білсін. <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К</a> тарихшы-этнографтардан осы суреттің сырын білуге тырысты.&nbsp;

Қазақ қыз-келіншектері екі ғасыр бұрын темекі тартуға неліктен әуес болды?

Мұхтар Шаханов / Видеодан кадр

Көрнекті ақын, қоғам қайраткері Мұхтар Шаханов өзінің ақындығына баға берді. Өзінің айтуынша, ол Қазақстандағы ең нашар ақын, деп хабарлайды <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К.</a>

Қазақстанда менен нашар ақын жоқ – Мұхтар Шаханов

Қазақта қолы ашық жомарт, кеңпейіл мырза, қайырымды, ел аузында жақсы ісімен аты қалған байлар аз емес. Жетісуда – Маман, Ырғызда – Қара Мұқан, Семейде – Құнанбай, Жуалыда (Қаратауда) Жұман сияқты байлар шүлен таратып, атағы шыққан. Торғай даласында абыройы осылардан кем түспейтін Бірәлі атты байдың өткенін бірі білсе, бірі білмейді. <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К</a> тілшісі осы шүленгер туралы деректерді жинап көрді.

Аштан өлген атақты бай туралы не білеміз?

Дулат Исабеков пен Мұхтар Мағауин

Таяуда ғана Мемлекеттік сыйлық төңірегінде, жазушылар айналасында дау-дамай болғаны баршаға мәлім. Мұхиттың арғы жағынан жазушы Мұхтар Мағауин Мемлекет басшысына Тұрысбек Сәукетаевқа араша түсуді сұрап хат жазған еді. Осы оқиғаға байланысты бірінші болып қабырғалы қаламгер Дулат Исабеков пікір білдірді, деп хабарлайды <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К</a>.&nbsp;

Дулат Исабеков: "Шетелдегі Мағауиннің төрелік айтқаны маған ұнамады"

Есет батыр Көкіұлы / © Wikipedia

Қазақ тарихында жоңғар басқыншыларына қарсы күресте есімі елге танылған, «тархан» шеніне ие болған батырдың бірі — Есет Көкіұлы. Биыл батырдың туғанына 355 жыл толды. Туған жері Ақтөбе өңірі батырдың 355 жылдығын атап өтті. Алайда тарих ғылымдарының кандидаты Жәнібек Исмурзин Есет батырдың аңыз арасынан ақиқаты анықталмаған тұлға екенін айтады. Ғұмырнамасы ғылыми тұрғыдан толық зерттелмеген. Тәуелсіздік алған 30 жылдың ішінде батырдың жеке өміріне қатысты құжаттар жинағы да жарық көрмепті. Тарихшы <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К</a> тілшісіне батырдың өміріне қатысты тың мәліметтерді айтып берді.&nbsp;

"Қате кеткен". Белгілі тарихшы Есет батыр Көкіұлына қатысты тың деректерді айтты

Қазақта сын-сықақтың соқасын сүйреп жүрген сақа сатириктер саусақпен санарлық. Сол аздың бірі – қостанайлық Дәмер Әбіш. Ол <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К</a> тілшісіне "жауынгер жанрдың" бүгінгі жай-күйі, қаламдастары, өз шығармашылығы туралы сұқбат берді.

Қостанайлық қаламгер: "Көпенді керемет сатирик деп санамаймын"

Сәкен Сейфулли, Рахима, Көкеш және Гүлбаһрам

Ақын, жазушы, мемлекет және қоғам қайраткері Сәкен Сейфуллиннің шығармашылығын білмейтін жан жоқ шығар. Көзі қарақты оқырман махаббатқа толы өлеңдерін, қым-қиғаш тағдырға негізделген әңгімелерін сүйсіне оқиды. Тек шығармашылығына ғана емес, түр-келбетіне де ерекше мән беріп, ән-жырға қосты. Серілігі мен сұңғылалығы сұлулықтың символына айналды. "Сәнін берсін Сәкеннің" деп талай жан әндетті, әндетіп те жүр. Бірақ қазақтың біртуар перзенті үш әйелге үйленіп, неше қыздың арманы болғанын бірі білсе, бірі білмес. <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К</a> осы орайда Сәкен Сейфуллин сүйген арулар жайлы материал жинақтады.&nbsp;

Сәкен Сейфуллин сүйген сұлулар жайлы не білеміз? 

ҚР Президентінің баспасөз қызметі

Ақордада Ахмет Байтұрсынұлының 150 жылдық мерейтойын өткізу жөніндегі комиссияның отырысы өтті, деп хабарлайды <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К</a>.

Ахмет Байтұрсынұлының 12 томдық шығармалар жинағы жарық көреді

Биыл қазақтың қабырғалы қаламгері, қоғам қайраткері Шерхан Мұртазаның туғанына 90 жыл толды. Шерхан Мұртаза Жамбыл облысы, Жуалы ауданында дүниеге келген, деп хабарлайды <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К.</a>

Шерхан Мұртазаның “Қызыл жебе” романының түпнұсқасын енді музейден көруге болады

Шерхан Мұртазаға ескерткіші

Бүгін Таразда шындықтың жебесі атанған сөз зергерінің 90 жылдық мерейтойына арналған шаралар басталды, деп хабарлайды<a href="https://exk.kz/kk" target="_self"> Экспресс К. </a>

Таразда халық жазушысы Шерхан Мұртазаның ескерткіші ашылды

Тұрысбек Сәукетай / Мұхтар Мағауин

Белгілі жазушы Тұрысбек Сәукетай өзін қолдап, Президентке хат жазған Мұхтар Мағауинге ризашылығын білдірді, деп хабарлайды <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К</a>.

Тұрысбек Сәукетай өзін Мұхтар Мағауиннің қолдағанына қатысты пікір білдірді

Оралхан Бөкей / Рахымбек Жұмақұлов

Бүгін - қазақтың көрнекті жазушысы Оралхан Бөкейдің туған күні. Осы датаға орай <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К</a> тілшісі сұңғыла суреткердің сыралғы досы болған қостанайлық Рахымбек Жұмақұловты сұхбатқа тартты.

Оралхан Бөкейдің қостанайлық досы: "Жазушыны жастардың оқитынына күмәнім бар"

Мұхтар Әуезов, Шерхан Мұртаза және Оралхан Бөкей

28 қыркүйекте Мұхтар Әуезовтің туғанына 125, Шерхан Мұртазаға 90 жыл толып отыр. Сондай-ақ, дәл осы күні Оралхан Бөкейдің де өмір есігін ашқан күні, деп хабарлайды <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К. </a>

Бүгін - қазақ әдебиетінің алыптары өмірге келген күн

3-сынып оқушыларына арналған "әдеби оқу" оқулығында Алаш ардақтыларының суреттері төңкеріліп басылыпты, деп хабарлайды <a href="https://exk.kz/kk" target="_self">Экспресс К</a>.

"Теріс кітап". Оқушыларға арналған оқулық желіде талқыға түсті

Ғаламторда құран үйрететін орталықтың жарнамасы қызу талқыланып жатыр. Олар халықты араб тілін үйренуге шақыру үшін Ұлы Абайдың образын пайдаланған.

"Құран жаттамасаң ұят болады". Абайды діни насихатқа пайдаланғандар сынға қалды

Алматыда белгілі жазушы Мақсат Мәліктің “Ағаш адам” кітабының таныстырылымы өтті. Рухани кешке танымал ақын-жазушылар мен журналистер қатысты.

“Ағаш адам”. Жазушы Мақсат Мәліктің жаңа кітабы жарық көрді

Әбдіжәміл Нұрпейісов / exclusive

Бүгін қазақ әдебиетінің классигі, қоғам қайраткері Әбдіжәміл Нұрпейісов қайтыс болды.  

Әбдіжәміл Нұрпейісов дүниеден озды

Дүйім дүниеге алып Абайды танытқан кемеңгер Мұхтар Әуезов ұлы ағартушы Ыбырай Алтынсариннің есімі мен еңбегін жаңғыртуға да зор ықпал етті. Жас жазушының 1922 жылы жазған мақаласы, қазақтың тұңғыш педагогына деген кеңестік биліктің көзқарасын өзгертіп, үлкен бетбұрыс жасады, деп жазады Express Qazaqstan.

"Ыбырай Алтынсаринді де ақтап алған Әуезовтің мақаласы"

Биыл екінші рет ұйымдастырылып отырған әдеби бәйгенің қорытындысы белгілі болды, деп хабарлайды Express Qazaqstan.

Таласбек Әсемқұл атындағы байқаудың жеңімпаздары анықталды 

Әлеуметтік желіден

Жазушы Несіпбек Дәутайұлы 74 жасқа қараған шағында дүниеден озды, деп хабарлайды ЭК.

Несіпбек Дәутайұлы өмірден озды

Жуырда "Қасым" баспасынан Эрих Распэ Рудольфтің "Abenteuer des Freiherrn von Munchhausen" жинағы журналист Абылай Маудановтың тәржімасында "Мюнхаузеннің басынан кешкендері" деген атпен жарық көрді, деп хабарлайды ЭК.